Sakarya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Ara

1922

KRONOLOJİ

1922

22 Mayıs 1922San Remo Konferansı kararları, TBMM'de reddedildi.
2 Ocak 1922Ankara Hükümeti ile Ukrayna Hükümeti arasında dostluk antlaşması imzalandı.
4 Ocak 1922Adana boşaltıldı. (Türk ordusu 5 Ocak'ta Adana'ya girdi.) Mersin ve Dörtyol kurtuldu. (Adana'nın Kurtuluş Günü 1973'te 20 Aralık’a alındı.)
10 Ocak 1922Gazi Mustafa Kemal, Vakit Gazetesi için, yaşamına, anılarına değinen uzun bir demeç verdi.
1 Şubat 1922Musul'un kurtarılması kararı alındı.
4 Şubat 1922Başkomutanlık Kanunu'nun süresi, üç ay daha uzatıldı.
16 Şubat 1922Merkez Ordusu kaldırıldı.
19 Şubat 1922Kazım Karabekir, uzmanlardan oluşan üçüncü bir Meclisin kurulmasını önerdi.
1 Mart 1922T.B.M.M. 3'üncü toplantı yılına başladı.
1 Mart 1922Rauf Bey, Meclis ikinci başkanı oldu.
4 Mart 1922Gazi Mustafa Kemal, cepheyi denetlemek üzere Ankara'dan ayrıldı.
15 Mart 1922Mustafa Kema,l Batı Cephesini ziyaret etti.
22-26 Mart 1922Paris Konferansı. İtilaf devletleri, 22 Mart'ta Türklere ve Yunanlılara mütareke önerisinde bulundu.
26 Mart 1922Müttefikler, Sevr Antlaşması'nda bazı değişiklikler önerdi.
30 Mart 1922Gazi Mustafa Kemal, İsmet (İnönü) Paşa ile birlikte Akşehir'den Çay'a döndü.
12 Nisan 1922İstanbul Darülfünunu, öğrencilerin, milliyet duygularını inciten kimi müderrislerin değiştirilmesini istemeleri üzerine, geçici olarak kapatıldı.
13 Nisan 1922İtalyanlar, Söke yöresini boşaltmaya başladı.
14 Nisan 1922Yusuf İzzet Paşa öldü.
17 Nisan 1922Mustafa Kemal, Batı Cephesi karargâhından Ankara'ya döndü.
21 Nisan 1922Söke, Yunanlılar tarafından işgal edildi.
25 Nisan 1922İstanbul'da, Garbi Trakya Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kuruldu.
26 Nisan 1922Yunan şilebini, Türk denizcileri ele geçirdi.
6 Mayıs 1922Başkomutanlık Kanunu'nun süresi, ikinci defa üç ay daha uzatıldı.
11 Mayıs 1922Hasan Bey, iktisat vekili oldu.
2 Haziran 1922Moskova'dan dönen Ali Fuat Paşa, Ankara'da Mustafa Kemal ile görüştü.
3 Haziran 1922T.B.M.M. Yunan zulmünü dünyaya duyurma kararı aldı.
4 Haziran 1922Yunanistan'ın Anadolu Orduları Başkomutanlığına, General Hacıanesti atandı.
7 Haziran 1922Averof gemisi ile iki Yunan gemisi, Samsun'u bombaladı.
11 Haziran 1922Yunan ordusu başkomutanı General Hacıanesti, Afyon'a geldi.
14 Haziran 1922Mustafa Kemal Adapazarı'nda, annesi ile görüştü.
17 Haziran 1922İsmet Paşa, Ali İhsan Paşa'nın görevden alınmasını istedi.
18 Haziran 1922Gazi Mustafa Kemal İzmit'te, Fransız yazarı Claude Farere ile görüştü. (T.B.M.M. Türkleri destekleyen yazara, 21 Ocak 1922 günlü toplantıda teşekkür kararı almıştı)
20 Haziran 1922Fahrettin Paşa, Ali İhsan Paşa'nın yerine vekaleten 1. Ordu komutanlığına atandı.
24 Haziran 1922Mustafa Kemal annesi ile birlikte, Adapazarı'ndan Ankara'ya döndü.
29 Haziran 1922Nurettin Paşa, 1. Ordu komutanlığına atandı.
3 Temmuz 1922Ali İhsan Paşa yargılanmak üzere, İstiklal Mahkemesine sevk edildi.
8 Temmuz 1922T.B.M.M.'nde İcra Vekilleri Heyeti'nin, Meclis başkanınca aday gösterilmeksizin, gizli oyla seçilmesi kabul edildi.
13 Temmuz 1922Dr. Adnan Bey, T.B.M.M. ikinci başkanı oldu.
14 Temmuz 1922Fransız milli bayramı dolayısı ile Ankara'da Albay Mougun'in evinde verilen şölende, Gazi M. Kemal uzun bir konuşma yaptı.
16 Temmuz 1922Gazi Mustafa Kemal , Anadolu ve Müdafaa-i Hukuk Grubu toplantısında doğal başkan, Ali Fuat (Cebesoy) Paşa ise Grup Başkanı oldu. "Misak-ı Milli" temel ilke kabul edildi.
20 Temmuz 1922Gazi Mustafa Kemal'in Başkomutanlık yetkileri, süresiz olarak uzatıldı.
21 Temmuz 1922Mustafa Kemal, Batı cephesine gitmek üzere Ankara'dan ayrıldı.
23 Temmuz 1922Gazi Mustafa Kemal, Akşehir'e geldi.
25 Temmuz 1922Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa, Batı Cephesinin bulunduğu Akşehir'e ulaştı.
27 Temmuz 1922Mustafa Kemal Paşa, taarruza hazırlanma emrini verdi.
29 Temmuz 1922İstanbul Darülfünunu'ndan, milliyet duygularına aykırı söz ve davranışları dolayısı ile bir bölük müderris çıkarıldı.
29 Temmuz 1922İtilaf Devletleri, Yunanistan'a nota göndererek, İstanbul'u işgal etmelerine izin vermeyeceklerini bildirdiler.
30 Temmuz 1922Planların son şeklini alması ve taarruz günü hakkında Başkomutan'ın karar vermesi. (26 Ağustos 1922)
30 Temmuz 1922İzmir'deki Yunan Başkomiseri Sterghiades "Ionia" devletini ilan etti. (Bu kararı, İstanbul ve Ankara Hükümetleri ile İtilaf Devletleri Ağustos ayı içinde protesto ettiler)
31 Temmuz 1922Yeniden düzenlenen İstiklal Mahkemeleri Kanunu'nu kabul edildi.
4 Ağustos 1922Enver Paşa öldürüldü.
6 Ağustos 1922Batı Cephesi komutanı İsmet (İnönü) Paşa, ordulara gizli olarak "Taarruza Hazırlık" emri verdi.
6 Ağustos 1922Gazi Mustafa Kemal, Ankara'ya döndü.
7 Ağustos 1922Fevzi Paşa, Ankara'ya döndü.
7 Ağustos 1922İstanbul'da İngiliz Yüksek Komiseri Sir H. Rumbold, Vahidettin'le görüştü. Padişah, Yunanlıların işgal ettikleri bölgelerin, Hükümetine verilmesi, Anadolu'daki hareketi bastırmada kendisine yardım edilmesini istedi.
13 Ağustos 1922Genelkurmay Karargâhı'nın, Ankara'dan Batı Cephesi'ne hareketi.
14 Ağustos 1922Celaleddin Arif Bey, başkanlık görevinden istifa etti.
16 Ağustos 1922Genelkurmay Karargâhı, Akşehir'de göreve başladı.
17 Ağustos 1922Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, Ankara'dan cepheye hareket etti.
20 Ağustos 1922Başkomutan, Akşehir'e geldi.
24 Ağustos 1922Akşehir'deki karargâh, Şühut'a nakledildi.
25 Ağustos 1922Mustafa Kemal Paşa, Rauf Bey'e (Başbakan) ordularımızın yarın taarruza başlayacağını bildirdi.
26 Ağustos 1922Büyük Taarruz başladı. (saat : 5:30'da topçu ateşi ile)
26 Ağustos 1922İznik kurtuldu.
27 Ağustos 1922Afyon kurtuldu.
30 Ağustos 1922Dumlupınar'da Başkomutan Muharebesi kazanıldı.
31 Ağustos 1922Mustafa Kemal, Fevzi ve İsmet Paşaların son durumu değerlendirmeleri ve Başkomutan'ın takip emrini vermesi.
1 Eylül 1922Mustafa Kemal Paşa'nın Başkomutanlık emri: "Ordular! İlk Hedefimiz Akdenizdir. İleri!"
2 Eylül 1922Yunan Başkomutanı Trikopis, Çalköy civarında esir alındı, Eskişehir kurtarıldı.
3 Eylül 192230 Ağustos Muharebesi'ne "Başkomutan Muharebesi" adı verildi.
3 Eylül 1922Gazi Mustafa Kemal, Dumlupınar'dan Uşak'a geldi.
4 Eylül 1922Yunanlılar Akşehir'i yaktı, Söğüt ve Kula kurtarıldı.
5 Eylül 1922Bilecik kurtarıldı.
6 Eylül 1922Bursa'nın Yunanlılarca işgal edilmesi üzerine, T.B.M.M. kürsüsüne örtülmüş olan kara örtü kaldırıldı.
6 Eylül 1922Yunanistan'ın Anadolu ordularına Başkomutan olarak atadığı Polyemekalis İzmir'e geldi.
7 Eylül 1922İtilaf Devletleri, Ankara Hükümetine başvurarak mütareke istediler. Yunanistan'ın Anadolu'yu boşaltmasını koşul olarak ileri sürdüler.
7 Eylül 1922Yunanistan'da Hükümet istifa etti. Yeni kabineyi Kalogeropulus kurdu.
7 Eylül 1922Aydın'ın kurtuluşu.
8 Eylül 1922Manisa'nın kurtuluşu.
9 Eylül 1922İzmir geri alındı.
10 Eylül 1922Mustafa Kemal Paşa'nın İzmir'e girişi.
10 Eylül 1922Bursa'nın kurtuluşu.
12 Eylül 1922Akdeniz İngiliz Filosu Başkomutanı Amiral Brock, Ankara'nın İngilizlerle savaş halinde olup olmadığını, Gazi Mustafa Kemal'e mektupla sordu. (Gazi Mustafa Kemal, 13 Eylül'de yanıt vererek, iki hükümetin siyasal ilişkiler kurabileceğini bildirdi.)
13 Eylül 1922Gazi Mustafa Kemal'in ulusa bildirisi. (Ulusu kutlarken, İzmir'den, Bursa'dan, Akdeniz ufuklarından ordunun selamını bildirdi.)
14 Eylül 1922Mustafa Kemal'e "İzmir hemşehriliği" payesi verildi.
15 Eylül 1922Ayvalık ve bazı kasabalar işgalden kurtarıldı.
15 Eylül 1922İngiliz kabinesi aldığı kararla, Gazi Mustafa Kemal Paşa'ya, tarafsız bölgeye saldırmaması için bildiride bulunmayı ve bir konferans toplanmasını öngördü.
17 Ağustos 1922Türk birlikleri Bandırma'ya girdi.
18 Eylül 1922İtilaf Devletleri, İstanbul ve Boğazlardaki tarafsız bölgelerin tarafsızlığına uyulması konusunda Ankara Hükümetine nota verdi.
18 Eylül 1922Erdek ve Biga Yunan işgalinden kurtarıldı.
19 Eylül 1922Başkomutan, General Pelle ile İzmir'de görüştü.
19 Eylül 1922Fransız ve İtalyan'lar Çanakkale'nin Anadolu yakasını boşaltılar.
20 Eylül 1922Fransız ve İtalyan kuvvetleri Çanakkale'den çekildi.
23 Eylül 1922İtilaf Devletleri'nin zaferden sonra ilk notaları.
24 Eylül 1922Damat Ferid yurt dışına kaçtı.
24 Eylül 1922Türk kuvvetleri Çanakkale'de "tarafsız bölge" ye girdi.
27 Eylül 1922General Harington, Gazi Mustafa Kemal'e, İstanbul'daki Yunan donanmasının uzaklaştırıldığını bildirdi.
27 Eylül 1922Yunanistan'da ihtilal. Kral Konstantin tahtı bıraktı.
28 Eylül 1922Franklin Bouillon'un güvence vermesi üzerine, Türk ordularının Boğazlara yönelen hareketi durduruldu.
29 Eylül 1922Gazi Mustafa Kemal , İtilaf Devletleri'nin 23 Eylül notasına yanıt vererek, Mudanya Konferansı'nın kabul edildiğini, İsmet (İnönü) Paşa'nın delege olarak atandığını bildirdi.
30 Eylül 1922İsmet Paşa, Mudanya Konferansı delegesi olarak Mudanya'ya hareket etti.
1-2 Ekim 1922Franklin Bouillon, Müttefik fevkalade komiserleriyle toplantı yaptı.
3-11 Ekim 1922Mudanya Konferansı.
4 Ekim 1922İtilaf Devletleri'nin 23 Eylül notasına, T.B.M.M. Hükümeti geniş yanıtını verdi.
5 Ekim 1922Gazi Mustafa Kemal, kendisine önerilmiş olan Ankara hemşehriliğini kabul etti.
5 Ekim 1922Fethi Bey Dahiliye vekili oldu.
7 Ekim 1922Paris Kararları.
9 Ekim 1922Fransız ve İtalyan delegeleri, İsmet Paşa ile özel bir görüşme yaptılar.
10 Ekim 1922İsmet Paşa'ya antlaşma imzalamada yetki verildi.
10 Ekim 1922Mustafa Kemal Paşa'nın, Franklin Bouillon'a gönderdiği karşılık mesajı.
11 Ekim 1922Mudanya Ateşkes Antlaşması imzalandı.
14 Ekim 1922MudanyaAteşkes Antlaşması, Yunan Hükümeti tarafından kabul edildi.
15 Ekim 1922Mudanya Ateşkes Antlaşması yürürlüğe girdi.
15 Ekim 1922Yunanlılar Doğu Trakya'yı boşaltmaya başladı.
16 Ekim 1922Gazi Mustafa Kemal Bursa'ya gitti.
19 Ekim 1922Trakya'yı teslim almakla görevlendirilen Refet (Bele), İstanbul'a geldi.
19 Ekim 1922İngiltere Başbakanı Lloyd George iktidardan düştü. 23 Ekim'de Bonar Law kabinesi kuruldu.
23 Ekim 1922Doğu Trakya'nın devir teslim tarihleri saptandı.
26 Ekim 1922İsmet Paşa Hariciye vekilliğine getirildi.
26 Ekim 1922Gazi Mustafa Kemal, kendisine "fahri müderrislik" veren İstanbul Darülfünunu Edebiyat Medresesi'ne teşekkür etti.
27 Ekim 1922Gazi Mustafa Kemal, Bursa'da öğretmenlere bir konuşma yaptı.
27 Ekim 1922İsmet Paşa, Batı Cephesi komutanlığından ayrıldı.
27 Ekim 1922Fevzi (Çakmak) Paşa, Genelkurmay Başkanlığı üzerinde kalmak üzere Batı Cephesi komutanlığına atandı.
28 Ekim 1922İtilaf Devletleri, Lozan'da toplanacak Konferans için Ankara ve İstanbul Hükümetlerinden delege gönderilmesini istediler. (Ankara Hükümeti 29 Ekim'de, öneriyi kabul ettiğini bildirdi.)
30 Ekim 1922"Osmanlı İmparatorluğu'nun İnkıraz Bulup Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti Teşekkül Ettiğine Dair Heyet-i Umumiye" kararı.
30 Ekim 1922İstanbul'da son Heyet-i Vükela toplantısı yapıldı. (Askeri tıp öğrencileriyle ilgili bir karar alınmıştır.)
31 Ekim 1922Doğu Trakya, Türk Jandarma ve sivil memurlarına teslim edilmeye başlandı. Çorlu, Silivri teslim edildi.
1 Kasım 1922Türk Jandarma birlikleri, Çanakkale Boğazı bölgesinde ve diğer yerlerde yeni durumlarını aldılar.
1 Kasım 1922Saltanat kaldırıldı.
4 Kasım 1922İstanbul'da Tevfik Paşa kabinesinin istifasıyla son Osmanlı Hükümeti de ortadan kalktı. İstanbul Ankara Hükümetinin denetimine girdi.
4 Kasım 1922Osmanlı Devleti'nin resmi gazetesi "Takvimi Vekayi"nin son sayısı çıktı.
4 Kasım 1922İsmet (İnönü) Paşa, Saltanatın kaldırıldığını İtilaf Devletlerine bildirdi.
5 Kasım 1922Refet (Bele), İstanbul'da nezaretlere, her türlü çalışmaları kesmeleri buyruğunu verdi. İstanbul Hükümeti böylelikle sona erdi.
5 Kasım 1922Lozan'a gidecek heyet, Ankara'dan ayrıldı.
6 Kasım 1922T.B.M.M.'nce kabul edilen kanunlar, İstanbul ve Trakya'da uygulanmaya başlandı.
9 Kasım 1922Lozan'a gidecek heyet İstanbul'dan ayrıldı.
10 Kasım 1922Kırklareli'nin işgalden kurtuluşu.
10 Kasım 1922VI. Mehmet Vahidettin'in son selamlık töreni yapıldı.
11 Kasım 1922Türk Heyeti Lozan'a vardı.
16 Kasım 1922Son Padişah Vahidettin, İşgal Orduları Başkomutanı Harrington'a yazıyla başvurarak, İstanbul'da hayatını tehlikede gördüğünü ve İngiltere'ye sığınmak isteğini bildirdi.
17 Kasım 1922Vahidettin, İngiliz savaş gemisi Malaya ile İstanbul'dan kaçtı.
18 Kasım 1922Vahidettin, T.B.M.M.'nce Halifelikten düşürüldü.
18 Kasım 1922Abdülmecid Efendi Halife seçildi.
20 Kasım 1922Lozan Konferansı'nın başlaması.
21 Kasım 1922Lozan Konferansı'nın ilk oturumu yapıldı.
25 Kasım 1922Edirne işgalden kurtuldu.
26 Kasım 1922Çanakkale işgalden kurtuldu.
28 Kasım 1922"Sened-i Hakanilerin Balasına Mevzu Tuğra Yerine "Türkiye Büyük Millet Meclisi" Nam-ı Alisinin İkamesi ve Sened-i Mezkure İzafe olunan "Hakani" Kaydının Ref'i ile "Milli" Sıfat-ı Mübeccelinin Vaz'ı Hakkında Kararname" yayınlandı.
28 Kasım 1922Yunanistan'da, yenilgiye neden olan kabine üyleri ile Başkomutan Hacıanesti, idama mahkum edildi.
30 Kasım 1922Mudanya Ateşkes Antlaşması uyarınca, Doğu Trakya'nın teslim işlemleri tamamlandı.
2 Aralık 1922Gazi Mustafa Kemal T.B.M.M.'nde, üç milletvekilinin, seçim kanununun değiştirilmesi yolunda verdikleri önerge üzerinde konuştu.
6 Aralık 1922Dr. Adnan Bey, T.B.M.M. ikinci başkanlığından istifa etti.
6 Aralık 1922Gazi Mustafa Kemal , Ankara'da Hakimiyeti Milliye, Öğüt, Yenigün muhabirlerine, Halk Fırkası'nı kuracağını açıkladı.
13 Aralık 1922Ali Fuat Paşa, T.B.M.M. İkinci başkanı seçildi.
16 Aralık 1922Dr. Adnan Bey, Hükümetin İstanbul temsilcisi oldu.
22 Aralık 1922Lozan Konferansı'nın kesilmesi ihtimaline karşı, Başkomutan orduya hazırlık emri verdi.